از ماه محرم، تکاپوی عاشقان حسینی، برای سفر اربعین کربلا آغاز می‌شود. سفری که در کنار شیرینی و خاطرات تکرار‌نشدنی‌اش، سختی‌های خاص خودش را دارد. از چندی قبل از عزیمت، سوالات و دغدغه‌های بسیاری دربارهٔ این سفر، به‌خصوص برای بخش مهم آن یعنی پیاده‌روی مسیر نجف تا کربلا، برای زائران ایجاد می‌شود. از شرایط مسیر پیاده‌روی، امکانات و موکب‌های موجود در مسیر گرفته تا وسایلی که باید با خود همراه داشته باشیم و توصیه‌های مهمی که حتماً به شما کمک خواهد کرد، در این مطلب آورده‌ایم. پس در‌ادامه همراه رسم زیارت باشید تا راهنمای جامعی برای پیاده روی اربعین ۱۴۰۳ به شما ارائه کنیم.
مسیر پیاده روی اربعین
مسیر پیاده‌روی که معروف به مسیر مشایه است، از شهر نجف آغاز می‌شود. معمولاً زائران از تقاطع خیابان کوفه با پل ثورة العشرین به‌سمت کربلا راهی می‌شوند و پس از طی کردن حدود ۷ کیلومتر، به عمود اول می‌رسند. معمولاً زائران بین ۳ تا ۵ روز این مسیر را طی می‌کنند تا به کربلا برسند.
مسافت و تعداد عمود‌های نجف تا کربلا
تعداد کل عمود‌های مسیر پیاده‌روی مشایه، ۱۴۵۲ عدد است که اولین عمود، اواخر شهر نجف و آخرین عمود، مقابل حرم حضرت عباس (ع) قرار گرفته است. هر عمود، ۵۰ متر است؛ یعنی شما از حرم حضرت امیرالمومنین (ع) تا حرم حضرت ابوالفضل (ع)، حدود ۸۰ کیلومتر را می‌پیمایید.
درباره مسیر نجف تا کربلا، در مطلب زیر، بیشتر بخوانید.
مسیر‌های جایگزین پیاده روی کربلا
برای عزیمت از نجف تا کربلا، مسیر دیگری معروف به طریق العلما وجود دارد که از کوفه آغاز شده و از مسیر شط فرات و نخلستان‌های آن عبور کرده و به کربلا می‌رسد. این مسیر حدود ۹۰ کیلومتر مسافت دارد و خلوت‌تر از مسیر مشایه است. طریق العلما، موکب‌های کمتری برای خدمت‌رسانی دارد ولی بیشتر مسیر را زیر سایه درختان طی می‌کنید و از گرما کمتر اذیت خواهید شد. البته این مسیر به‌لحاظ امنیتی، ممکن است کمی خطرآفرین باشد؛ از‌این‌رو توصیه می‌شود بانوان و افراد به‌صورت انفرادی از این مسیر عبور نکنند.
مسیر دیگری که برخی زائران برای رسیدن به کربلا استفاده می‌کنند، کاظمین به کربلاست. البته در این مسیر بیشتر، عراقیها پیاده‌روی می‌کنند، اما ایرانیانی هم برای کسب تجربه جدید، از کاظمین با پای پیاده به کربلا راهی می‌شوند. تعداد موکب‌های این مسیر نیز، نسبت به مسیر نجف به کربلا کمتر است و تعداد زائران کمتری نسبت به مسیر مشایه، از آن استفاده می‌کنند.
دمای هوای کربلا در ایام اربعین ۱۴۰۳
با توجه به همزمانی روز‌های گرم تابستان با ایام متنهی به اربعین ۱۴۰۳، دمای هوای کربلا نیز، به‌طور قابل توجهی بالاست. درواقع طبق پیش‌بینی هواشناسی، کمینه دمای هوا در ده روز منتهی به اربعین، بین ۲۵ تا ۳۲ درجه متغیر و بیشینه دمای هوای کربلا نیز، بین ۴۲ تا ۴۹ درجه سانتی‌گراد خواهد بود.
بهترین زمان برای پیاده روی مسیر نجف تا کربلا
با توجه به گرمای هوا و کاهش آسیب‌های ناشی از تابش شدید نور خورشید، زمان پیاده‌روی روزانه خود را باید به اوقات خنک‌تر روز موکول کنید.
بهترین زمان برای پیاده روی اربعین، از نزدیکی غروب آفتاب تا اواسط صبح است. عده‌ای به‌صورت یک‌سره، چندین ساعت پیاده‌روی کرده و در طول روز به استراحت می‌پردازند؛ اما عده زیادی، برنامه پیاده‌روی را طوری می‌چینند که دو مرتبه در شبانه‌روز را به طی کردن طریق کربلا سپری کرده و دو مرتبه در طول روز، استراحت کنند. یعنی از غروب تا اواسط شب، اولین زمان برای پیاده‌روی روزانه آنهاست و از طلوع آفتاب تا اواسط صبح نیز، زمان دوم برای پیاده‌روی این دسته افراد است.
بهترین زمان برای آغاز پیاده‌روی در بین روز‌های منتهی به اربعین، به‌لحاظ کامل بودن امکانات و خدمات، بازه یک هفته مانده به اربعین است. البته در این بازه، گرچه همه موکب‌ها همگی دایر شده‌‌اند، اما جمعیت و شلوغی مسیر نیز بیشتر شده است. از این رو، اگر خلوتی بیشتر را می‌خواهید و می‌توانید با کمتر بودن موکب‌های بین مسیر کنار بیایید، در قبل یا بعد از بازه ذکرشده، این مسیر را طی کنید.
البته نکته مهمی که وجود دارد این است که از عصر اربعین، اکثر موکب‌های عراقیها جمع‌آوری و تعطیل می‌شوند؛ بنابراین لازم است برنامه‌ریزی درستی برای سفر خود داشته باشید.
پیاده روی اربعین؛ گروهی یا انفرادی؟
یکی از سوالاتی که در ذهن عده‌ای از افراد، پیش از عزیمت به عراق به وجود می‌آید این است که گروهی سفر کنیم یا انفرادی؟ و در مسیر پیاده‌روی، تنهایی برویم یا گروهی؟
موضوع مهمی که در این بین، آن است که اولاً اگر دفعه اول شما برای زیارت کربلا در اربعین است، بهتر است یا با کاروان به سفر کنید یا با همراهی عده‌ای باتجربه. ازطرفی با توجه به شرایط سفر، اگر جزو بانوان هستید، همیشه سعی کنید با همراه به این کشور سفر کنید.
برای پیاده‌روی نیز، گروهی رفتن پیشنهاد می‌شود؛ البته نه گروه‌های بزرگ، بلکه گروه‌های ۲ تا ۳ نفره، با توجه به شلوغی جمعیت در مسیر پیاده‌روی، بهترین گزینه خواهد بود. حتی کاروان‌ها نیز، برای مدیریت بهتر اعضای کاروان، آنها را به گروه‌های چند‌نفره تقسیم می‌کنند و در پایان هر بازه پیاده‌روی در روز، محلی را برای جمع شدن افراد گروه و استراحت، در نظر می‌گیرند.
ممکن است با خود بگویید که هم‌پایه‌ای برای پیاده‌روی خود ندارم و دوست دارم تنهایی مسیر را طی کنم؛ اما باید بدانید که داشتن یک همراه در مسیر پیاده‌روی، آرامش‌خاطر و کمک‌یار شما هم در زمان طی کردن مسیر و هم در زمان استراحت خواهد بود؛ به‌خصوص اگر شما در این میان، دچار مریضی یا آسیب شوید.
موکب‌های مسیر پیاده‌روی نجف کربلا
یکی از مهم‌ترین موضوعات و دغدغه‌های زائران در پیاده‌روی اربعین، بحث موکب‌های خدمت‌رسانی به زائران است. به‌طورکلی می‌توان گفت، تراکم موکب‌ها هر چه به کربلا نزدیک‌تر شوید، بیشتر می‌شود. از سویی دیگر، این موکب‌ها را می‌توان به چند دستهٔ موکب‌های اسکان، موکب‌های درمانی، موکب‌های فرهنگی، موکب‌های توزیع نوشیدنی و موکب‌های غذایی و موکب‌های خدمات تعمیراتی تقسیم‌بندی کرد. بیشتر این موکب‌ها عراقی هستند و تعداد قابل‌توجهی از موکب‌های ایرانی در این مسیر نیز دیده می‌شود.
موکب‌های آب و توزیع غذا
موکب‌هایی که برای توزیع آب، شربت و چای، در مسیر مستقر هستند، بیشترین تعداد از موکب‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و نگرانی بابت تأمین این موارد برای زائران تقربیاً وجود ندارد.
موکب‌های آماده‌سازی و توزیع وعده‌های غذایی، دیگر موکب‌هایی هستند که در جای‌وجای این مسیر دیده می‌شوند. موکب‌های توزیع غذاهای محبوبی همچون ساندویچ کباب ترکی، بیشترین متقاضی را داشته و معمولاً برای صرف این نوع غذاها، باید دقایقی در صف بمانید. ساندویج فلافل نیز، دیگر غذای محبوب در این مسیر است که با توجه به تعدد موکب‌های توزیع‌کننده آن، حتماً یک بار خوردن آن را تجربه خواهید کرد. غذاهای محلی دیگر عراقیها نیز در این میان، به‌خصوص برای وعده ناهار دیده می‌شود؛ تجربه خوردن لوبیاپلو یا قیمه‌پلو آماده‌شده به سبک عراقی، می‌توانند تجربه خوبی در این سفر باشد. البته شاید به ذائقه بعضی از ما، خوش نیاید. پنیر، تخم‌‌مرغ و حلیم نیز برای وعده صبحانه، در این مسیر توزیع می‌شود.
استراحتگاه بین مسیر
در گوشه‌وکنار طریق مشایه، موکب‌هایی جهت اسکان زائران در نظر گرفته شده است. ساده‌ترین آن، یک حصیر زیر سایه‌بان در فضای باز است و لوکس‌ترین آن، اسکان در یک سالن خنک با پتو و بالشت است. طبیعتاً اگر آخرشب یا اواسط ظهر برای استراحت بخواهید توقف کنید، پیدا کردن موکب کار سختتری خواهد بود؛ چراکه زائران قبل از شما، در موکب‌ها مستقر شده و درحال استراحت هستند. بنابراین سعی کنید، زودتر به‌فکر پیدا کردن مکان مناسب برای اسکان باشید، یا از قبل با بررسی موکب‌ها، استراحتگاه خود را مشخص کنید.
وضعیت آب و حمام‌ها
با توجه به اینکه بسیاری از موکب‌ها، از طریق تانکر، آبرسانی می‌شوند، در مواقعی از روز ممکن است آب آنها قطع شود. ازسویی آب حمام‌ها، اکثراً آب سرد است و آب‌گرم‌کنی وجود ندارد؛ البته با توجه به گرمای هوا، آب موجود برای حمام کردن، چندان اذیت‌کننده نخواهد بود. همچنین برخی از حمام‌ها، ممکن است دوش درست‌وحسابی نداشته باشند و لازم باشد با کاسه و تشت، حمام کنید. در هر صورت، سعی کنید پیش از رفتن به حمام، از قطع نشدن آب مطلع شوید و مراقب باشید در اثر سرد و گرم شدن در حمام و زیر باد کولر‌ها، مریض نشوید.
شستشوی لباس
درخصوص شستشوی لباس باید بدانید که برخی از موکب‌ها، دارای ماشین‌های لباسشویی دوقلو هستند تا کار شما برای شستن لباس آسان شود. البته همیشه به این خیال نمانید؛ چراکه اغلب مجبور خواهید شد با دست، لباس خود را بشویید. همچنین همیشه طناب و بند لباس برای آویزان کردن لباس‌های شما فراهم نیست و روی بلوک‌ها، نرده‌ها و … می‌توانید لباس‌های خود را بیاندازید.
موکب‌های درمانی و تعمیرات
بین هر چند عمود، موکب‌های جهت ویزیت بیمار توسط پزشک و دریافت دارو، از‌سوی هلال‌احمر ایران و عراق مستقر هستند؛ موکب‌هایی که همانند سایر خدمات رفاهی، به‌طور رایگان ارائه می‌شوند و دارو موردنیاز را در اختیاران بیماران قرار می‌دهند. البته توجه داشته باشید که دارو‌ها و خدمات ارائه‌شده، محدود هستند و لازم است دارو‌هایی که احتمال می‌دهید حین سفر نیاز خواهید داشت را همراه خود ببرید.
همچنین موکب‌هایی جهت تعمیر کفش، چرخ و کالسکه بچه، دوخت لباس و… در میان مسیر وجود دارد تا خدمات لازم به زائران امام حسین (ع) را ارائه کند.
وسایل لازم برای پیاده روی اربعین
در این بخش، به بررسی کلی وسایلی که لازم است همراه خود به سفر ببرید، بپردازیم. با توجه به گستردگی این موضوع، سعی می‌کنیم به‌طور خلاصه، لوازم موردنیاز برای سفر کربلا را شرح دهیم. البته اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتری در این خصوص هستید، شما را به خواندن مطلب زیر، دعوت می‌کنیم.
- کوله پشتی استاندارد
- کفش راحتی با کفی مناسب و رویه نازک یا دمپایی طبی تست‌شده
- کرم ضدآفتاب، کرم نرم‌کننده، کرم رفع عرق‌سوختگی و تاول (آلفا، کالاندولا)، شامپو، لیف و حوله،
- قرص سرماخوردگی، استامینوفن، ضدحساسیت (فکسوفتادین)، ضد تهوع (دیمیترون)، ضداسهال (لوپرامید)، ضد درد (دیکلوفناک)، رفع مشکل کم‌آبی بدن (اواس‌ار)
- مواد مغذی و مکمل‌های ویتامین
- لباس‌های نازک و نخی، جوراب
- کلاه نقاب‌دار، شال یا چفیه
- شارژر (+ پاوربانک)
چالش‌های پیاده روی مسیر مشایه
همانطورکه از آغاز گفتیم، این سفر سختی‌های خاص خودش را دارد. گرمای هوا از یک سو و احتمال قطعی برق در برخی ساعت‌ها از سوی دیگر، باعث خاموش شدن کولر‌ها و پنکه‌ها خواهد شد. همچنین رها کردن زباله‌ها در گوشه‌وکنار مسیر، وضعیت بهداشتی نامناسبی را ایجاد می‌کند. گردوخاک موجود در مسیر نیز، ممکن است برای عده‌ای اذیت‌کننده باشد و باعث بیماری شود.
شلوغی مسیر پیاده‌روی نیز برای برخی‌ها باعث فرسایشی شدن پیاده‌روی می‌شود؛ برخی افراد سعی می‌کنند از مسیر ماشین‌رو، برای پیاده‌روی استفاده کنند که با توجه به اینکه این مسیر کمی خطرناک است، پلیس‌های عراقی در میان جاده، زائران را به مسیر عمومی پیاده‌روی هدایت می‌کنند. چالش‌های دیگری نیز وجود دارد که در میان این مطلب به آن اشاره کردیم. البته اگر با پای دل در این مسیر قدم بگذارید، این سختی‌ها، نه‌تنها شیرینی این زیارت را کم نمی‌کند، بلکه بر آن می‌افزاید.
وضعیت اینترنت در مسیر پیاده روی نجف تا کربلا
برخی از موکب‌ها در بین مسیر، وای‌فای رایگان در اختیار زائران قرار می‌دهند. البته با توجه به تعدد زائرانی که قصد استفاده از اینترنت را دارند، اتصال و استفاده از آن کمی دشوار است.
پیشنهاد ما استفاده از سیمکارت عراقی است. در مطلب زیر راهنمای جامعی برای خرید سیم کارت عراقی به شما ارائه داده‌ایم.
امنیت و شلوغی مسیر نجف تا کربلا
از لحاظ امنیتی مسیر مشایه، نسبت به بقیه مسیر‌ها، وضعیت بهتری داشته و پلیس و نیرو‌های امنیتی، وظیفه تأمین امنیت زائران را برعهده دارند. یه‌لحاظ شلوغی، همانطورکه گفتیم، بیشتر زائران، طریق مشایه را برای عزیمت به کربلا انتخاب می‌کنند؛ در این بین، اوایل شب معمولاً ترافیک زیادی ایجاد شده و تردد زائران به‌سختی و با سرعتی کُند، انجام می‌گیرد. البته این موضوع برای یک هفته مانده به اربعین، صدق می‌کند؛ به‌خصوص درجایی‌که عرض مسیر پیاده‌رو کم باشد.
وضعیت ماشین‌های سواری در مسیر کربلا
ممکن است برخی‌ها توانایی اینکه تمام مسیر را پیاده طی کنند، نداشته باشند و بخشی از مسیر را بخوانند با وسایل نقلیه طی کنند. بر این اساس، در تمام طول شبانه‌روز ماشین‌های عبوری (تاکسی سواری، ون و حتی موتوروانت) برای حمل‌ونقل زائران فراهم است. فراموش نکنید که برای کرایه خود، بین ۱ تا ۵ هزار دینار، بسته به مسافت طی‌شده، همراه داشته باشید.
توصیه‌هایی درخصوص پیاده روی اربعین ۱۴۰۳
- ممکن است، غذایی خوشایند شما نباشد؛ بنابراین حدالامکان جهت جلوگیری از اسراف، از برداشتن غذاهایی که احتمال می‌دهید، باب میلتان نباشد بپرهیزید و درصورتی‌که نتوانستید مصرف کنید، برای رعایت احترام، دور از دید خادمان موکب، کنار بگذارید.
- شما جزو آن‌دسته کسانی نباشید که زباله‌های خود را در هر جایی که حرکت کنند، رها می‌کنند. سعی کنید از جاهای تعبیه‌شده به‌عنوان زباله‌دانی استفاده کنید.
- برای رعایت اصول بهداشتی، فقط از آب‌های آشامیدنی بسته‌بندی استفاده کنید یا از موکب‌های تأیید‌شده، آب تهیه کنید.
- به آداب و رسوم عراقیها احترام بگذارید؛ احتمالاً در این سفر با سنت‌ها و رسم‌هایی مواجه شوید که برایتان تعجب‌برانگیز باشد.
- خیلی مراقب وسایل خود به‌ویژه وسایل قیمتی همچون گوشی همراه خود باشید. به‌راحتی ممکن است یک تجربه تلخ از سفر خود به یاد ببرید.
- از راه رفتن سریع بپرهزید. سریع راه رفتن، باعث تعریق بیشتر و درنتیجه افزایش احتمال عرق‌سوختگی، تاول و درد‌های عضلانی می‌شود. سعی کنید، پیوسته و با سرعت مناسب حرکت کنید و بین هر چند عمود، برای استراحت کوتاه، توقف کنید. حداقل تعداد روز مناسب برای طی کردن مسیر مشایه، ۳ روز است.
مسیر طریق العلما درسته باصفاس اما موکب انگشت شمار و محدود و کلا این مسیر برا خانمها مناسب نیست