وقتی سخن از زیارت به میان می‌آید، دل‌های بسیاری به سوی حرم‌های نورانی و مکان‌های زیارتی پر می‌کشد. یکی از این مکان‌های مقدس، مرقد طفلان مسلم، فرزندان مسلم بن عقیل، است که با داستانی دل‌انگیز و غم‌انگیز در قلب تاریخ تشیع جای گرفته‌اند. این مکان زیارتی هر ساله پذیرای عاشقان اهل بیت (ع) است که به عشق خاندان پیامبر (ص) به زیارت می‌روند.مرقد طفلان مسلم از جمله مکان‌های زیارتی است که برای بسیاری از زائران حال و هوایی متفاوت دارد. این آرامگاه که در مسیر سفر بسیاری از عاشقان اهل بیت (ع) قرار می‌گیرد، به‌واسطه تاریخ پرفرازونشیب و وقایع غم‌انگیزی که پشت آن نهفته است، هر ساله پذیرای دل‌های مشتاق است. از جزئیات معماری آرامگاه گرفته تا فضای معنوی خاص آن، همه چیز این مکان را برای زائران به یادماندنی می‌کند. داستان این کودکان و ماجرای غم‌انگیز شهادتشان، هر بازدیدکننده‌ای را به تفکر وا می‌دارد و باعث می‌شود زیارت این مکان برای هر کسی تجربه‌ای متفاوت باشد. داستان این کودکان و فضای خاص آرامگاه، حس نزدیکی به اهل بیت (ع) را در دل زائران زنده می‌کند و زیارت این مکان را به یکی از خاطره‌انگیزترین لحظات سفر تبدیل می‌کند.
مرقد طفلان مسلم کجاست؟
مرقد طفلان مسلم، مدفن ابراهیم و محمد، فرزندان مسلم بن عقیل بن ابی‌طالب (ع)، در روستای «طفلان مسلم» واقع شده است. این روستا در حومه شهر مُسَیب، در حدود ۳۰ کیلومتری کربلا و در کنار رود فرات قرار دارد. دسترسی به این مکان از طریق یک راه فرعی که به جاده اصلی کربلا-بغداد متصل می‌شود، امکان‌پذیر است. مرقد طفلان مسلم با توجه به موقعیت جغرافیایی خود در نزدیکی کربلا، از دسترسی آسانی برخوردار است و این ویژگی آن را به یک مقصد محبوب برای زائران تبدیل کرده است.
این مکان زیارتی که در مسیر بسیاری از زائرانی که به کربلا سفر می‌کنند قرار دارد، از طریق جاده‌های فرعی به راحتی قابل دسترسی است. زائران می‌توانند از کربلا به سمت بغداد حرکت کرده و پس از طی مسافتی حدود ۳۰ کیلومتر، به مرقد طفلان مسلم برسند.
این دسترسی آسان باعث شده است که بسیاری از افرادی که در حال زیارت امام حسین (ع) هستند، مرقد طفلان مسلم را نیز جزء برنامه زیارتی خود قرار دهند. برای دسترسی به مرقد طفلان مسلم، می‌توان از مسیرهای زمینی استفاده کرد.
زائرانی که از کربلا به سمت بغداد حرکت می‌کنند، با طی مسافتی حدود ۳۰ کیلومتر به شهر مُسَیب می‌رسند. از آنجا، با استفاده از راه‌های محلی و با راهنمایی ساکنان منطقه، می‌توان به روستای طفلان مسلم و مرقد مطهر دست یافت. بعد از زیارت حرم امام حسین (ع) و انجام اعمال زیارتی، تشرف به مرقد طفلان مسلم نیز بسیار توصیه می‌شود. این مکان مقدس یکی از جاهای دیدنی کربلا است که زائران می‌توانند در آن به دعا و نیایش بپردازند.
در نقشه گوگل، مرقد طفلان مسلم را ببینید.
معماری آرامگاه طفلان مسلم
معماری آرامگاه طفلان مسلم همانند معماری ضریح حرم امام حسین (ع)، با طراحی خاص و جاذبه‌های معماری منحصر به فرد خود، نمونه‌ای برجسته از هنر و فرهنگ اسلامی است که توجه بسیاری از زائران را به خود جلب می‌کند. این مکان مقدس، معماری خاص و زیبایی دارد که با جزئیات دقیق و هنرمندانه خود، محیطی معنوی و آرام را برای زائران فراهم می‌آورد. ترکیب معماری اسلامی با استفاده از عناصر سنتی ایرانی، فضایی دل‌نشین و با شکوه خلق کرده است.
مرقد طفلان مسلم قبلا دارای دو گنبد با کاشی‌های فیروزه‌ای بود که زیبایی خاصی به این مکان بخشیده‌اند. درب اصلی آستانه به صحن بزرگی باز می‌شود و در مقابل آن، ایوان مستطیل‌شکل سرپوشیده‌ای قرار دارد که در دو طرف آن کفشداری‌ها واقع شده‌اند. از ایوان، دو در به داخل حرم راه می‌یابد که به شکل مستطیل است. در داخل حرم، دو ضریح قرار دارد؛ ضریح شرقی متعلق به ابراهیم بن مسلم و ضریح غربی متعلق به محمد بن مسلم است. فاصله بین دو ضریح حدود شش متر است.
در سال ۱۳۸۴شمسی، ستاد بازسازی عتبات عالیات مسئولیت بازسازی مرقد طفلان مسلم را بر عهده گرفت. طلاکاری گنبدها، مرمت و بازسازی مناره ساعت، ساخت و نصب دو ضریح، بازسازی کاشی‌ها و سنگ‌کاری حرم، ساخت سایه‌بان و درب‌ها، بازسازی حسینیه حرم و آجرکاری و آیینه‌کاری حرم از جمله پروژه‌های انجام‌شده در این دوره بود.
طفلان مسلم چه کسانی بودند؟
طفلان مسلم، ابراهیم و محمد، دو پسر مسلم بن عقیل بن ابی‌طالب (ع) بودند. مسلم بن عقیل، پسر عقیل بن ابی‌طالب و برادر امام علی (ع)، یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ اسلام است که در واقعه عاشورا نقشی مهم ایفا کرد. او برای دعوت مردم کوفه به یاری امام حسین (ع) به آنجا رفت، اما پس از خیانت مردم کوفه، در شرایط سختی قرار گرفت و به شهادت رسید. از مادر آن‌ها، اگرچه در منابع تاریخی با نام دقیق ذکر نشده است، ولی حتما در تربیت این دو فرزند در مسیر اهل بیت (ع) نقشی تاثیرگذار داشت. مسلم بن عقیل فرزندان دیگری نیز داشت.
علاوه بر ابراهیم و محمد، عبدالله بن مسلم نیز یکی از پسران مسلم بن عقیل بود که در کربلا به شهادت رسید. در این راستا، دختر مسلم نیز همراه با مادرش در مسیر اسارت قرار گرفت. تاریخ دقیق تولد ابراهیم و محمد مشخص نیست، اما با توجه به روایات تاریخی و در نظر گرفتن سن پدرشان در زمان حادثه کربلا، می‌توان گفت که آن‌ها در زمان قیام عاشورا نوجوان بودند. این دو کودک در دوران کودکی‌شان به سختی‌های بسیاری در مسیر زندگی برخورده بودند، اما همواره به عشق اهل بیت (ع) و ادامه راه پدرشان به رشد و تربیت خود ادامه دادند. در مورد حضور طفلان مسلم (محمد و ابراهیم) در کربلا اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. آنچه مشخص است این است که این دو کودک در زمان وقوع واقعه عاشورا در کربلا حضور نداشتند و در آنجا به شهادت نرسیدند. این دو فرزند مسلم بن عقیل پس از شهادت پدرشان، به اسارت درآمدند و مدت زمانی را در زندان سپری کردند.
نحوه شهادت طفلان مسلم
در مورد نحوه شهادت محمد و ابراهیم، معروف به «طفلان مسلم»، دو روایت متفاوت وجود دارد که هر کدام جزئیات خاص خود را دارند.
در یک روایت آمده است که پس از شهادت مسلم بن عقیل، محمد و ابراهیم به اسارت گرفته شدند. اما زمانی که از زندان فرار کردند، به خانه زنی در نزدیکی کوفه پناه بردند. این زن، ابتدا آن‌ها را مخفی کرد و سعی داشت از آن‌ها محافظت کند. با این حال، شوهر زن که از سپاهیان دشمن بود، این دو کودک را شناسایی کرد و برای دریافت جایزه، محمد و ابراهیم در کنار رود فرات به شهادت رسیدند. این روایت نشان‌دهنده وضعیت پرخطر و بی‌رحمانه‌ای است که این دو کودک در آن قرار داشتند و در نهایت، به عنوان شهیدانی مظلوم و بی‌دفاع به دست دشمنان اهل بیت (ع) کشته شدند.
در روایت دیگر آمده است که این دو کودک پس از اسارت، مدت یک سال در زندان دشمن بودند. در این مدت، شرایط سختی را تحمل کردند تا این‌که با کمک یک پیرمرد زندانبان که از ارادتمندان اهل بیت (ع) بود، از زندان فرار کردند. آن‌ها پس از فرار به شهر مُسَیب پناه بردند. متاسفانه در اینجا نیز دست تقدیر اجازه نداد تا این دو کودک بی‌گناه از ظلم و ستم رهایی یابند، زیرا پس از مدت کوتاهی، توسط دشمن شناسایی شده و به شهادت رسیدند.
سریال طفلان مسلم
«طفلان مسلم» یک مجموعه تلویزیونی ایرانی است که در سال ۱۳۸۷ به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مجتبی یاسینی و نویسندگی بابک صفی‌خانی تولید شد. این سریال از شبکه دو سیما پخش گردید و به زندگی و شهادت محمد و ابراهیم، فرزندان مسلم بن عقیل، می‌پردازد.
این سریال طفلان مسلم با تمرکز بر زندگی محمد و ابراهیم، دو کودک بی‌گناهی که پس از شهادت پدرشان، مسلم بن عقیل، با مشکلات و رنج‌های بسیاری مواجه شدند، روایت می‌شود. این مجموعه به نمایش سیره اهل بیت (ع) و فلسفه قیام عاشورا می‌پردازد و تلاش می‌کند تا مخاطبان را با ابعاد مختلف زندگی این دو کودک شهید آشنا کند. در این سریال بازیگران مطرحی از جمله شهرام عبدلی، جهانگیر الماسی حضور دارند.
سوالات متداول
مادر طفلان مسلم که بود؟
مادر طفلان مسلم در منابع تاریخی با نام دقیق ذکر نشده است، اما روایت‌ها نشان می‌دهند که او نقش مؤثری در تربیت این دو فرزند در مسیر اهل بیت (ع) داشت.
شهادت طفلان مسلم چه روزی است؟
تاریخ دقیق شهادت طفلان مسلم در منابع تاریخی ذکر نشده است، اما روایت‌ها نشان می‌دهند که شهادت آن‌ها پس از واقعه عاشورا و شهادت پدرشان، مسلم بن عقیل، رخ داده است. در بعضی نقل‌ها گفته شده که این دو طفل یک سال بعد از واقعه عاشورا به شهادت رسیده‌اند.
طفلان مسلم چند ساله بودند؟
ابراهیم و محمد، فرزندان مسلم بن عقیل، نوجوان بودند. با توجه به روایات تاریخی، آن‌ها در دوران کودکی و نوجوانی به شهادت رسیدند. در برخی کتب سن این دو طفل هفت و هشت ساله بیان شده است.
طفلان مسلم در کجا به خاک سپرده شده‌اند؟
دو فرزند مسلم، در روستای طفلان مسلم در حومه شهر مسیب، در ۳۰ کیلومتری کربلا و در کنار رود فرات، به خاک سپرده شده‌اند.
طفلان مسلم چه نسبتی با امام حسین (ع) داشتند؟
ابراهیم و محمد، فرزندان مسلم بن عقیل، برادرزاده امام علی (ع) بودند. بنابراین، آن‌ها به‌عنوان پسرعموهای امام حسین (ع) شناخته می‌شوند.
چرا طفلان مسلم به کوفه رفتند؟
طبق گزارشات تاریخی این دو طفل پس از واقعه عاشورا از لشکر ابن زیاد گریخته و به سمت کوفه فرار کرده‌اند. طبق یک گزارش این دو کودک یکسال در زندان بودند و در گزارش دیگر این دو پس از فرار به خانه زنی در کوفه پناه می‌برند.
