کمیل، فرزند زیاد بن نهیک و از اصحاب باوفای امیرالمومنین علی (ع) است. همهٔ مردم، کمیل را به دعای معروف آن می‌شناسند. در این مطلب، شخصیت کمیل را بررسی خواهیم کرد و به این سوال پاسخ خواهیم داد که قبر کمیل کجاست؟ تا بتوانید به‌راحتی به زیارت مقبره ایشان مشرف شوید.
قبر کمیل کجاست؟
مقبره کمیل بن زیاد در منطقه ثویه (حی‌الحنانه) و در نزدیکی مسجد حنانه نجف واقع شده است.
فاصلهٔ قبر کمیل با مسجد حنانه در حدود ۶۰۰ متر است. همچنین مقبره کمیل، از طریق شارع کوفه در حدود ۳ کیلومتر با حرم امیرمومنین (ع) فاصله دارد.
آدرس قبر کمیل را در نقشهٔ گوگل بیابید.
یکی از جاذبه‌های مذهبی و تاریخی عراق، مسجد حنانه است. جایی که نباید دیدن آن را در سفر خود به عتبات عالیات، چه با تور زیارتی کربلا و چه به‌صورت انفرادی، از دست بدهید.
کمیل بن زیاد و راوی حدیث
بسیاری از بزرگان از کمیل در کتب و احادیث خود نقل کرده و به‌عنوان سند استفاده کرده‌اند. عبد الرحمن بن عمر، ابوحمزه ثمالی، الاعمش ازجمله افرادی هستند که از کمیل روایت نقل کرده‌اند.
ازطرفی خود کمیل بن زیاد از خیلفهٔ دوم و سوم و امیرمومنین علی (ع) نقل حدیث کرده است. شرافت، صداقت و نفوذ او باعث شده است که اعتبار احادیث او نزد شیعه بسیار والا و ارزشمند باشد. البته کمیل نزد اهل‌سنت، قلیل‌الحدیث به شمار می‌رود و اعتبار گفته‌های او چندان موردتأیید آنها نیست.
کمیل و بیعت با علی
او از نخسین کسانی بود که موافق عزل عثمان بود و با امیرالمومنین (ع) بیعت کرد.
همچنین کمیل در سال ۳۳ هجری به‌همراهی چند تن از بزرگان عرب همچون مالک اشتر، عثمان را سبّ (دشنام دادن) کردند. عثمان آنها را به شام تبعید کرد. کمیل نزد معاویه، حاکم شام رسید و در مقابل توصیهٔ معاویه مبنی بر عدم تفرقه در دین، این طور گفت که ما همان جماعت ایمان‌آورنده هستیم که خداوند راه راست را به‌خاطر اختلافمان در راه دین و رضا خدا، به ما نشان داده است.
حضور در جنگ‌های مختلف
از تاریخ این‌طور برآمده است که کمیل در جنگ‌های نهروان و صفین حضور داشته است. همچنین در جنگ دیرالجماجم در سپاه عبدالرحمان بن اشعث و مقابل لشکر حجاج بن یوسف ثقفی قرار گرفت. کمیل که در دستهٔ سواره‌نظام (مشهور به سواره نظام قاریان) می‌جنگید، اعتماد و اطمینان زیادی در بین سپاهیان خود جلب کرده بود.
ازسویی در جریان جنگ جمل، کمیل فرستادهٔ حضرت علی (ع) به سوی عبدالله بن عمر بود تا از او درخواست یاری نماید؛ اما عبدالله همکاری خود را منوط به حضور مردم مدینه‌ای کرده بود که در برابر یاری علی (ع)، سستی ورزیده بودند.
حدیث حقیقت
حدیثی در غارات نهج‌البلاغه آمده که کمیل بن زیاد نقل کرده است. خلاصه‌ای از این حدیث بدین شرح است:
کمیل فرمود که حضرت علی (ع) دست مرا گرفت و به صحرا برد. آنگاه مردم را در سه دسته معرفی کرد: ۱. دانشمندی خدایی؛ ۲. دانشجویی بر راه رستگاری؛ ۳. مگس‌هایی فرومایه.
آنگاه دربارهٔ اهمیت دانش این‌طور می‌فرمایند که دانش از مال بهتر است؛ دانش تو را نگه می‌دارد و تو از مال نگهداری می‌کنی. دانش فرمانروا و مال فرمانبردار است. دانشمندان تا ابد زنده و پایدار هستند ولی مال‌اندوزان در این دنیا نیز مرده هستند. زمین از قیام‌کننده و حجت خدا خالی نمی‌ماند و خداوند به‌وسیلهٔ دانشمندان، حجت‌های خود را بر روی زمین حفظ می‌کند.
کمیل و فرمانداری هیت
کمیل بن زیاد در زمان حکومت امیرالمومنین (ع) فرماندار شهر هیت در نزدیکی بغداد بود. زمانی که کمیل فهمید یاران معاویه قصد دارند به هیت شورش کنند، بدون کسب اجازه از حضرت علی (ع)، به این حساب که لشکر دشمن در قرقیسا هستند، به‌همراه سپاهیانش به سوی قرقیسا حرکت کرد و تنها ۵۰ نیروی مسلح خود را در هیت برای دفاع قرار داد. این کار باعث شد، نیرو‌های معاویه از فرصت استفاده کرده و به‌سوی هیت هجوم بیاورند. حضرت علی (ع) پس از این واقعه، کمیل را سرزنش کرد.
دعای کمیل
دعای خضر، دعایی است که حضرت علی (ع) به کمیل بن زیاد نخعی آموخت؛ به‌همین دلیل، این دعا به نام کمیل مشهور شده است. در دعای کمیل مضامینی در شناخت خداوند آورده شده است و درخواست عفو و بخشش از گناهان در این دعا بسیار دیده می‌شود. ازاین‌رو، شب‌های جمعه و شب نیمه شعبان، خواندن این دعا، فضلیت‌های بسیاری دارد و نزد شیعیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
شهادت کمیل بن زیاد
در بین تاریخ‌شناسان، بین زمان مرگ کمیل، اختلاف است. بیشتر مورخان سال ۸۲ هجری را تاریخ شهادت او می‌دانند. البته برخی‌ها سال ۸۳ هجری تاریخ درگذشتِ او ذکر می‌کنند و براین‌اساس که در زمان مرگش، ۹۰ سال داشته، زمان تولد او را سال پنجم بعثت می‌دانند.
جریان شهادت کمیل بن زیاد به این شرح است که حجاج بن یوسف ثقفی، کمیل را پیش خود فراخواند؛ اما او متواری شد؛ با سخت‌‌‌گیری حجاج بر قوم‌و‌خویشان کمیل، مجبور شد تا نزد حجاج برود. حجاج که کمیل را از قاتلان عثمان می‌دانست، دستور داد او را گردن بزنند. کمیل نیز گفت که از عمرم چیزی باقی نمانده و امیرمومنین (ع) تو را قاتل من معرفی کرده است.
درنهایت، پیکر و قبر کمیل در نجف اشرف و در نزدیکی حرم حضرت علی (ع) آرام گرفت.
مسجد سهله و مسجد کوفه، از دیگر جاذبه‌های مذهبی و تاریخی نجف است که زائران در سفر خود حتماً سری به آنجا می‌زنند. این مساجد در فاصلهٔ حدود ۹ کیلومتری از حرم امیرمومنین (ع) قرار داشته و شما می‌توانید با تاکسی یا ون از نجف به سوی کوفه برای بازدید از این مساجد راهی شوید.
سلام و تشكر – بسيار عالي بخصوص عكس ها بسيار با كيفيت و خوب – خدا خيرتان بدهد
يك پيشنهاد:
در صورت امكان متن زيارتنامه امام زاده هاي واجب التكريم را هم بگذاريد تا فيض كامل شود و با خواندن مطالب ، عرض ادبي هم داشته باشيم
سلام و عرض ادب. متشکرم از حسن نظر شما.
واقعیت تنها برای برخی از امامزاده‌ها مانند امامزاده سید محمد، زیارت‌نامه خاصی جهت خواندن، آمده است. ان‌شاءالله در آینده، در مطلب مربوط به همان امامزاده، قرار خواهیم داد و اعمال سایر اماکن را هم به‌روز خواهیم کرد.