حرم امام علی (ع) در شهر نجف، یکی از مهم‌ترین و مقدس‌ترین زیارتگاه‌های شیعیان جهان است. این مکان مقدس، آرامگاه امام اول شیعیان، حضرت علی بن ابی‌طالب (ع) است که به‌دلیل جایگاه والای ایشان در تاریخ اسلام، هر ساله میلیون‌ها زائر از سراسر جهان برای زیارت به این حرم مشرف می‌شوند. حرم امام علی (ع) نه‌تنها به‌عنوان مکانی برای عبادت و نیایش شناخته می‌شود، بلکه به‌دلیل تاریخچه پربار و معماری بی‌نظیرش، مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان به تاریخ و هنر اسلامی نیز قرار دارد. این مجموعه با گنبد طلایی، مناره‌های بلند و صحن‌های وسیع، جلوه‌ای از هنر و معماری اسلامی را به نمایش می‌گذارد که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. در این مقاله، قصد داریم به بررسی جامع و کاملی از حرم امام علی (ع) بپردازیم و اطلاعات مفیدی را برای زائران و علاقه‌مندان ارائه دهیم. امید است که این مطالب بتواند راهنمایی مناسب برای کسانی باشد که قصد زیارت این مکان مقدس را دارند یا می‌خواهند با تاریخچه و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا شوند.
حرم امام علی (ع) کجاست؟
این حرم، یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های شیعیان در سراسر جهان است و سالانه میلیون‌ها زائر از نقاط مختلف برای زیارت به این مکان مقدس مشرف می‌شوند. حرم امام علی (ع) در شهر نجف، در جنوب غربی کشور عراق واقع شده است. این شهر در حدود ۱۶۰ کیلومتری جنوب بغداد، پایتخت عراق قرار دارد و از سمت شمال شرقی به شهر کوفه نزدیک است. برای زائرانی که قصد دارند از ایران به این مکان مقدس سفر کنند، مسیرهای هوایی و زمینی متعددی وجود دارد. در مسیر هوایی، پس از فرود در فرودگاه نجف، با استفاده از تاکسی یا اتوبوس می‌توانید به‌راحتی به حرم امام علی (ع) برسید.
در نقشه زیر، موقعیت مکانی حرم حضرت علی را می‌بینید.
تاریخچه حرم حضرت علی (ع)
آرامگاه امیرالمؤمنین (ع)، تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. از زمان شهادت ایشان در سال ۴۰ قمری تاکنون، این مکان مقدس بارها توسط شخصیت‌های برجسته تاریخی، بازسازی و توسعه یافته است. هر کدام از این اقدامات، بازتابی از عشق و ارادت مردم و حاکمان مختلف به حضرت علی (ع) بوده و به‌مرور زمان، حرم را به یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های اسلامی تبدیل کرده است.
اولین بازسازی‌ها به دوران امام صادق (ع) بازمی‌گردد. در سال ۱۴۳ قمری، ایشان مبلغی را به صفوان جمال برای بازسازی قبر امام علی (ع) اختصاص دادند. این اقدام، نشان از اهتمام اهل‌بیت (ع) به حفظ و نگهداری این مکان مقدس دارد. در ادامه، هارون‌الرشید در سال ۱۷۰ قمری دستور ساخت بنایی ساده بر قبر امام علی (ع) را صادر کرد. با این حال، دوران سختی نیز بر این حرم گذشت. متوکل عباسی در سال ۲۳۶ قمری به تخریب حرم پرداخت، اما عشق شیعیان به امام علی (ع) مانع از فراموشی این مکان شد.
از اقدامات شاخص‌تر، می‌توان به بازسازی گسترده توسط عضدالدوله دیلمی در سال ۳۶۹ قمری اشاره کرد. او نه تنها حرم را بازسازی کرد، بلکه وقف‌های متعددی برای نگهداری و توسعه آن قرار داد. بعدها شاه عباس صفوی و نادرشاه افشار نیز در توسعه و طلاکاری گنبد و ایوان‌های حرم نقش بزرگی داشتند.
در سال‌های اخیر، طلاکاری جدید گنبد در سال ۱۳۹۵ شمسی رونمایی شد که این مکان را بیش از پیش درخشان و با شکوه ساخته است. تاریخ حرم امام علی (ع)، داستانی است از عشق، ارادت و تلاشی بی‌وقفه برای حفظ و توسعه این مکان نورانی که هر کدام از بخش‌های آن، خاطراتی از گذشته‌ای پر بار را در دل خود جای داده است.
در حرم امام علی (ع) چه کسانی دفن هستند؟
حرم امام علی (ع) در نجف اشرف، علاوه‌بر میزبانی مرقد مطهر امام علی (ع)، محل دفن شخصیت‌های برجسته‌ای است که هر یک نقش مهمی در تاریخ اسلام و تشیع داشته‌اند.
۱. حضرت آدم و حضرت نوح (علیهما‌السلام): بر اساس روایات شیعه، حضرت آدم و حضرت نوح (علیهما‌السلام) در کنار امام علی (ع) دفن شده‌اند. در زیارت‌نامه امام علی (ع) نیز به این موضوع اشاره شده است.
۲. علمای برجسته شیعه: در صحن و رواق‌های حرم، تعدادی از علمای بزرگ شیعه به خاک سپرده شده‌اند. از جمله:
- علامه حلی: حسن بن یوسف بن مطهر حلی، از علمای بزرگ قرن هفتم هجری، در حجره‌ای میان ایوان طلای صحن مرقد امام علی (ع) دفن شده است.
- مقدس اردبیلی: در اتاقی که در ایوان طلا و جنب گلدسته جنوبی واقع شده، آرامگاه مقدس اردبیلی قرار دارد.
- شیخ مرتضی انصاری: مدفن او در اتاقی در سمت غرب راهرو و دالان باب‌القبله قرار دارد.
- آخوند خراسانی: قبر او در مقبره جنوبی واقع در دالان باب‌الذهب قرار دارد.
این مکان مقدس، با میزبانی از این بزرگان، به یکی از مهم‌ترین مراکز زیارتی و علمی جهان تشیع تبدیل شده است.
معماری حرم امیرالمومنین علی (ع)
حرم امام علی (ع) در نجف اشرف، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری اسلامی است که در طول تاریخ، با هنر و ذوق معماران و هنرمندان برجسته تزیین و تکمیل شده است.
- ساختار کلی حرم
بنای حرم شامل یک صحن بزرگ، چهار دروازه، پنج ایوان و یک روضه منوره است. صحن حرم در زمان شاه عباس صفوی با طراحی‌های بدیع و هندسی توسط شیخ بهایی احداث شد. این صحن چهارگوش، حرم را مانند نگینی در خود جای داده و دارای حجره‌ها و اتاق‌هایی در دو طبقه است. هر حجره‌ای ایوانی کوچک دارد که تا اوایل قرن چهاردهم هجری، محل سکونت عالمان، مدرسان و طلاب حوزه علمیه نجف بود.
- گنبد و مناره‌ها
گنبد حرم با محیطی برابر ۵۱.۵ متر و ارتفاعی حدود ۵.۴ متر، با خشت‌های طلایی پوشیده شده است. در پروژه مرمت گنبد، حدود ۱۰۵ کیلوگرم طلای ۲۴ عیار به کار رفته و در هر خشت، ۱۵ تا ۲۰ گرم طلا استفاده شده است. تعداد رج‌ها (دورهای قطر گنبد) ۷۶ حلقه و تعداد خشت‌ها نزدیک به ۱۰ هزار عدد است.
- کاشی‌کاری‌ها
تزیینات کاشی‌کاری حرم، نمایشگاهی از هنر اصیل اسلامی است. برخی از این کاشی‌ها در ایران ساخته شده و سپس به نجف حمل شده‌اند و تعدادی دیگر توسط استادکاران ایرانی در عراق ساخته شده‌اند. بانیان کاشی‌کاری‌ها نیز ایرانی، عثمانی و یا عراقی بوده‌اند.
- ایوان طلا
یکی از بخش‌های برجسته حرم، ایوان طلا است که با تزیینات طلایی و کاشی‌کاری‌های نفیس، جلوه‌ای خاص به مجموعه بخشیده است.
- توسعه‌های اخیر
پس از سقوط صدام و با حضور ایرانیان، بنای حرم در حال پیشرفت و گسترش است. در سال‌های اخیر، صحن حضرت فاطمه (س) در قسمت غربی حرم در دست ساخت است که فضای کلی حرم را تا ۱۴۰ هزار متر مربع گسترش می‌دهد.
بخش های حرم امام علی (ع)
حرم مطهر امام علی (ع) در نجف اشرف، با طراحی و ساختی بی‌نظیر، شامل بخش‌های متعددی است که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه، به معرفی مهم‌ترین بخش‌های حرم می‌پردازیم:
روضه حرم امیرالمومنین (ع)
در قلب حرم، روضه مطهر امیرالمؤمنین (ع) قرار دارد؛ بنایی مربع‌شکل با طول هر ضلع ۱۳ متر و ارتفاع ۳.۵ متر که مساحتی حدود ۱۸۹ مترمربع را دربرمی‌گیرد. در این مکان، ضریح امام علی (ع) قرار گرفته است؛ نقطه‌ای که زائران از سراسر جهان برای زیارت به آن، روی می‌آورند.
رواق‌های حرم امام علی (ع)
رواق‌ها، دیوارهایی هستند که روضه و ضریح را از چهار جهت احاطه کرده‌اند. ارتفاع این دیوارها ۱۷ متر و طول هر کدام حدود ۳۱ متر است. رواق‌ها پنج در ورودی دارند که هرکدام به نام بانی یا شخصیتی خاص شناخته می‌شوند. از جمله درهای مهم، می‌توان به در «باب الطوسی» در سمت شمال و در «باب القبله» در سمت جنوب اشاره کرد.
ایوان‌های حرم حضرت علی (ع)
حرم امام علی (ع) دارای پنج ایوان اصلی است که هر یک با ویژگی‌های خاص خود، جلوه‌ای ویژه به حرم بخشیده‌اند:
- ایوان طلا: این ایوان روبروی درب شرقی و کمی جلوتر از رواق شرقی قرار دارد. ارتفاع آن حدود یک متر از سطح زمین بلندتر است و در دو طرف آن دو مناره طلایی قرار گرفته است. در قسمت‌هایی از آن، سخنان حضرت علی یا شعرهایی در مدح و ستایش ایشان به زبان‌های فارسی و عربی دیده می‌شود.
- ایوان شمالی: این ایوان در غرب دیوار شمالی صحن و مشرف به صحن اصلی واقع شده است.
- ایوان جنوبی: ایوان جنوبی یا ایوان الکبیر یکی از ایوان‌های مهم حرم است که محل دفن بزرگان علم و دانش است.
- ایوان العلما: این ایوان روبروی باب الطوسی واقع شده و علمای پر آوازه‌ای در آن مدفون هستند.
- ایوان ناودان طلا (ایوان میزان الذهب): در رواق جنوبی و در مقابل باب القبله ایوانی قرار دارد که بخاطر آبراهی طلایی در وسط طاق آن، به ایوان ناودان طلا مشهور است. از این آبراه برای توزیع آب باران استفاده می‌شود.
درب‌های حرم امام علی نجف
حرم حضرت علی (ع) دارای چهار درب اصلی است:
- باب الطوسی: درب سمت شمال حرم است و به خاطر نزدیک بودن به قبر و مسجد شیخ طوسی به این نام معروف شده است.
- باب القبله: درب جنوبی حرم است که به خاطر قرار گرفتن در جهت قبله، این نام را برای آن انتخاب کرده‌اند.
- باب الکبیر یا باب الساعه: درب سمت شرق حرم است که روبروی بازار واقع شده است.
- باب الفرج: درب سمت غرب حرم است که روبروی مقام حضرت مهدی (عج) قرار گرفته و به خاطر سلطان عبدالعزیز عثمانی به آن درب سلطانی نیز می‌گویند.
مسجد الرأس و مقام امام صادق (ع)
مسجد الرأس که در بخش غربی صحن واقع شده، یکی از بخش‌های تاریخی حرم است و گفته می‌شود که ممکن است محل دفن سر مبارک امام حسین (ع) باشد. همچنین، مقام امام صادق (ع) که محلی برای نماز و عبادت ایشان در گذشته بوده، از دیگر بخش‌های قابل‌توجه حرم است.
ضریح امام علی (ع)
ضریح امام علی (ع) در مرکز حرم مطهر در نجف اشرف قرار دارد و یکی از برجسته‌ترین آثار هنری و معماری اسلامی به‌شمار می‌رود. ضریح کنونی، هدیه‌ای از سوی سید طاهر سیف‌الدین، پیشوای بُهره‌های هندوستان است که ساخت آن ۵ سال به طول انجامید و در آن ۱۰ میلیون گرم نقره و ۵۵۲ هزار گرم طلا به کار رفته است. این ضریح با استفاده از طلا و نقره ساخته شده و با نقوش زیبا و هنرمندانه تزیین شده است.
درون ضریح، صندوقچه‌ای چوبی قرار دارد که مقبره امام علی (ع) را پوشش می‌دهد. دیواره‌ها و سقف شیشه‌ای ضریح، از این صندوقچه محافظت می‌کنند. همچنین، در داخل ضریح و اطراف مقبره، عتیقه‌جات نایاب، گردنبندها، تاج الماس و جواهرات مزین به یاقوت و زمرد نگهداری می‌شود. قندیلی زیبا از جنس طلا و تزیینات الماس، یاقوت، زمرد و مروارید نیز در داخل ضریح قرار دارد که بر فراز قبر امام علی (ع) آویخته شده است.
این ضریح نه‌فقط مکانی مقدس برای زائران است، بلکه نمایشگاهی از هنر و صنعت اسلامی محسوب می‌شود که هر ساله هزاران نفر را به سوی خود جذب می‌کند.
صحن های حرم امام علی (ع)
حرم امام علی (علیه‌السلام) در نجف اشرف، با طراحی منحصربه‌فرد، شامل صحن‌های متعددی است که هرکدام ویژگی‌ها و کارکردهای خاصی دارند. در ادامه، به معرفی برخی از این صحن‌ها می‌پردازیم:
صحن اصلی حرم حضرت علی (ع)
صحن اصلی حرم امام علی (ع)، با مساحتی وسیع، در دو طبقه طراحی شده است. طبقه اول دارای ۵۴ ایوان کاشی‌کاری‌شده است که به صحن مشرف هستند و طبقه دوم شامل ۷۸ حجره است. در گذشته، این صحن محل برگزاری مراسم‌های مهم مذهبی مانند نماز عید فطر و نماز جمعه بود و حجره‌های طبقه دوم به‌عنوان محل تحصیل طلاب علوم دینی استفاده می‌شد.
صحن حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)
این صحن بزرگ‌ترین صحن سرپوشیده جهان است که در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شده است. در انتهای صحن حضرت زهرا (س)، مقام امام سجاد (علیه‌السلام) قرار دارد.
این صحن‌ها با طراحی خاص و کم‌نظیر، محیطی آرامش‌بخش و معنوی برای زائران فراهم کرده‌اند و هرکدام با ویژگی‌هایی جذاب، به غنای معنوی حرم امام علی (ع) می‌افزایند.
عجایب حرم امام علی (ع)
حرم حضرت علی (ع) در نجف اشرف، علاوه بر اینکه به‌عنوان محل دفن اولین امام شیعیان شناخته می‌شود، از ویژگی‌های خاصی برخوردار است که آن را به یکی از عجیب‌ترین و شگفت‌انگیزترین زیارتگاه‌های مسلمانان تبدیل کرده است. از جمله این عجایب می‌توان به وجود قبر حضرت آدم (ع) درکنار قبر امام علی (ع) اشاره کرد. همچنین، نقش انگور بر روی ضریح امام علی (ع) نمادی از برکت و کرامت این امام بزرگوار است. یکی از دیگر معجزات مشهور این حرم، تبدیل شراب به سرکه است که در تاریخ با تأثیرگذاری عمیق بر نادرشاه افشار همراه بود. این معجزات و ویژگی‌های منحصر به فرد حرم امام علی (ع) فضایل و عظمت ایشان را برای زائران روشن می‌سازد.
دیدنی های اطراف حرم امام علی(ع)
حرم امیرالمومنین (علیه‌السلام) در نجف اشرف، علاوه‌بر اینکه مکان مقدسی برای مسلمانان محسوب می‌شود، به‌عنوان یک مرکز فرهنگی و تاریخی غنی نیز شناخته می‌شود. در اطراف این حرم مطهر، مکان‌های دیدنی و زیارتی متعددی وجود دارد که هرکدام با ویژگی‌های خاص خود، جذابیت‌های ویژه‌ای را برای زائران فراهم می‌کنند. در ادامه، به معرفی مهم‌ترین اماکن زیارتی نجف و کوفه می‌پردازیم.
مسجد کوفه
مسجد کوفه یکی از قدیمی‌ترین و مقدس‌ترین مساجد اسلامی است که در شهر کوفه عراق قرار دارد. این مسجد، یادآور وقایع مهم تاریخی و دینی همچون حکومت امام علی (ع) و محل شهادت ایشان است. فاصله کوتاه آن تا حرم حضرت علی (ع)، این مسجد را به یکی از مقاصد مهم زائران نجف تبدیل کرده است.
مسجد سهله
این مسجد در شرق شهر نجف و حدود ۱۰ کیلومتری شمال شرقی حرم امام علی (ع) واقع شده است. مسجد سهله از مساجد منتسب به امام زمان (علیه‌السلام) است که در قرن اول هجری ساخته شده و دارای شأن و منزلت ویژه است. بر اساس روایات، پیامبران زیادی مانند حضرت خضر و حضرت ابراهیم در این مسجد عبادت کرده‌اند و بنابر برخی روایات، امام زمان (علیه‌السلام) پس از ظهور در این مسجد سکونت خواهند کرد.
قبرستان وادی‌السلام
این قبرستان در شمال شهر نجف و در نزدیکی حرم امام علی (ع) قرار دارد و یکی از بزرگ‌ترین قبرستان‌های جهان اسلام است. وادی‌السلام مزار بسیاری از شخصیت‌های بزرگ اسلامی و شیعی است و زائران بسیاری برای زیارت قبور بزرگان دین به این مکان می‌آیند.
مسجد راس‌الحسین (ع)
این مسجد در نزدیکی حرم امام علی (ع) واقع شده و به‌عنوان یکی از مساجد مهم شهر نجف شناخته می‌شود. مسجد راس‌الحسین (ع) با معماری زیبا و فضای معنوی خود، مکانی مناسب برای عبادت و تفکر است.
بازار بزرگ نجف
در اطراف حرم امام علی (ع)، بازار سنتی شلوغی وجود دارد که در آن سوغات نجف، صنایع‌دستی و کتاب‌های مذهبی به فروش می‌رسد. این بازار با بافت تاریخی و فرهنگی خود، تجربه‌ای منحصربه‌فرد از خرید و گشت‌وگذار را برای زائران فراهم می‌کند.
موزه نجف
موزه نجف با مجموعه‌ای از آثار تاریخی و فرهنگی، به معرفی تاریخ و تمدن اسلامی می‌پردازد. این موزه با نمایشگاه‌های متنوع خود، اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخچه شهر نجف و قبر امام علی (ع) ارائه می‌دهد.
مسجد عمران بن شاهین
این مسجد یکی از قدیمی‌ترین و پررمز و رازترین مساجد نجف است که در شمال صحن حرم واقع شده و بخشی از مجموعه حرم به شمار می‌رود. این مسجد در قرن چهارم هجری توسط عمران بن شاهین، پس از نذر و وفای عهد او، ساخته شد. ابتدا به عنوان رواقی در حرم ساخته شده بود، اما بعدها به مسجدی مستقل تبدیل شد.این مسجد آرامگاه شخصیت‌های بزرگی همچون سید محمدکاظم یزدی، نویسنده کتاب عروه الوثقی، نیز هست.
کتابخانه علامه امینی
این کتابخانه توسط علامه عبدالحسین امینی، نویسنده کتاب ارزشمند الغدیر، تأسیس شده است. کتابخانه امام امیرالمؤمنین (ع) در سال ۱۳۷۳ قمری در نجف افتتاح شد و شامل مجموعه‌ای غنی از کتب اسلامی و تاریخی است. این مکان به‌عنوان یکی از مراکز مهم علمی و پژوهشی در نجف شناخته می‌شود.
مقام صافی صفا
این مقام در غرب شهر نجف و در نزدیکی دریاچه بحر النجف واقع شده است. مقام صافی صفا به حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) منسوب است و گفته می‌شود ایشان در این مکان نماز گزارده‌اند. همچنین، آرامگاه أثیب یمانی، یکی از یاران وفادار امام علی (ع)، در این مکان قرار دارد. این مقام از مساجد قدیمی نجف به‌شمار می‌رود و مورد توجه زائران است.
مسجد حنانه
این مسجد در مسیر بین نجف و کوفه قرار دارد و دارای داستان‌های تاریخی مهمی است. بر اساس روایات، زمانی که سر مطهر امام حسین (ع) را به کوفه می‌بردند، دیوارهای این مسجد به نشانه حزن و اندوه خم شدند. همچنین، گفته می‌شود که این مکان محل نگهداری بخشی از تابوت امام علی (ع) بوده است. مسجد حنانه به‌عنوان یکی از اماکن مقدس و تاریخی در نجف مورد احترام زائران است.
مسجد الخضرا
یکی دیگر از مساجد تاریخی و مهم نجف، مسجد الخضراء است که در ضلع شرقی صحن حرم قرار دارد. این مسجد به دلیل محل تدریس مرجع بزرگ شیعه، آیت‌الله خویی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مقبره ایشان نیز در نزدیکی این مسجد قرار گرفته و با یک پنجره مشبک از مسجد جدا شده است. مسجد الخضراء با معماری قدیمی و فضای معنوی خود، محلی برای تأمل و عبادت زائران است.
دیگر بناهای اطراف حرم
- حسینیه آل زینی: این حسینیه که در سمت چپ باب الطوسی واقع شده، محلی برای برگزاری مراسم مذهبی است.
- کتابخانه الروضه: این کتابخانه در طرف نمای شمالی و غرب مسجد عمران بن شاهین قرار دارد و گنجینه‌ای از منابع مذهبی ارزشمند را در خود جای داده است.
- تکیه فرقه بکتاشیه: این تکیه در شمال مسجد الرأس و ضلع غربی حرم واقع شده و با معماری خاص خود یکی از آثار تاریخی نجف به شمار می‌رود.
این اماکن که هر کدام بخشی از هویت تاریخی و معنوی نجف هستند، می‌توانند سفر زیارتی شما را به تجربه‌ای پربار و متفاوت تبدیل کنند.
زیارت حرم امام علی(ع)
زیارت حرم مطهر امام علی (ع) در نجف اشرف، جایگاه ویژه‌ای در آموزه‌های دینی دارد. روایات متعدد از پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) بر فضیلت زیارت ایشان تأکید کرده‌اند. امام صادق (ع) نقل کرده‌اند که هنگام ورود به حرم امام علی (ع)، قدم‌ها را کوتاه برداشته و با خشوع حرکت کنید. برای هر قدمی، صد هزار حسنه ثبت می‌شود، صد هزار گناه پاک می‌گردد، و صد هزار درجه بالا برده می‌شود. پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: «کسی که من یا علی (ع) را زنده یا مرده زیارت کند، خداوند او را روز قیامت ملاقات کرده و گناهانش را می‌آمرزد.»
از جمله اعمال حرم امام علی (ع) دعاهایی سفارش‌شده‌ای هستند که در روایات معصومین (ع) بر فضیلت و آثار بی‌نظیر آن‌ها تأکید شده است:
زیارت امین‌الله
این زیارت، از معتبرترین و معروف‌ترین زیارات امام علی (ع) است. زائر در ابتدای زیارت، امام را چنین خطاب می‌کند: «سلام بر تو اى امين پروردگار در زمين و حجت خداى بر بندگانش…»
دعای علقمه
بعد از نماز زیارت امام علی (ع)، خواندن دعای علقمه مستحب است. این دعا حالتی از بندگی و تقرب به خداوند را در قلب زائر ایجاد می‌کند.
زیارت‌های مطلقه
- زیارت مطلقه اول: در این زیارت، زائر از خداوند می‌خواهد که او را از ثواب زیارت امام علی (ع) محروم نکند.
- زیارت مطلقه پنجم: در این دعا، مظلومیت امام علی (ع) و صبر ایشان در برابر غاصبان مقام جانشینی یادآوری می‌شود.
- زیارت مطلقه هفتم: این زیارت با سلام و درود بر انبیا و پیغمبران آغاز می‌شود.
نماز امام علی (ع)
از دیگر اعمال توصیه‌شده، خواندن نماز مخصوص امام علی (ع) است که سبب برآورده شدن حاجات و زدوده شدن گناهان می‌شود.
زیارت سر امام حسین (ع) نزد قبر امام علی (ع)
این زیارت از اعمال مستحب در حرم امام علی (ع) است که در روایات بر فضیلت آن تأکید شده است.
حضور در حرم امام علی (ع) و انجام این زیارات و ادعیه، فرصتی است برای پالایش روح و نزدیکی بیشتر به خداوند و اهل بیت (ع).
فاصله حرم امام علی (ع) با اماکن مهم
حرم مطهر امام علی (علیه‌السلام) در شهر نجف اشرف در نزدیکی مکان‌های زیارتی و تاریخی متعددی قرار دارد. در ادامه، به فاصله حرم امام علی (ع) تا برخی از این مکان‌ها و زمان تقریبی رسیدن به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- مسجد سهله : در شرق حرم امام علی (ع) واقع شده است. مسجد سهله تا حرم امام علی (ع)، حدود ۱۰ کیلومتر فاصله دارد. با خودرو شخصی، می‌توان در مدت زمانی تقریبی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به این مسجد رسید.
- وادی‌السلام: در فاصله غرب حرم امام علی (ع) قرار دارد، حدود یک کیلومتر از آن فاصله دارد و با پیاده‌روی ۱۵ دقیقه‌ای می‌توان به این قبرستان بزرگ اسلامی رسید.
- مسجد کوفه :در شمال حرم امام علی (ع) قرار دارد، حدود ۱۵ کیلومتر از آن فاصله دارد. برای رسیدن به این مسجد با خودرو شخصی، به مدت زمان تقریبی ۲۰ تا ۳۰ دقیقه نیاز است.
- مسجد حنانه: در نزدیکی حرم امام علی (ع) قرار دارد و تنها حدود ۲ کیلومتر با آن فاصله دارد. با پیاده‌روی ۳۰ دقیقه‌ای می‌توان به این مسجد زیارتی مهم رسید که جزو مکان‌های مقدس نجف اشرف به شمار می‌آید.
با توجه به نزدیکی این مکان‌ها به حرم امام علی (ع)، زائران می‌توانند در مدت زمان کوتاهی از این مکان‌های زیارتی و تاریخی بازدید کنند و از برکات حضور در این مکان‌های مقدس بهره‌مند شوند.
هتل‌های نزدیک به حرم امیرالمومنین (ع)
اگر برای زیارت حرم مطهر امام علی (ع) به نجف اشرف سفر می‌کنید، اقامت در یکی از هتل‌های نزدیک حرم می‌تواند تجربه زیارتی شما را دلپذیرتر کند. در ادامه چند هتل برتر نجف که فاصله کمی تا حرم دارند معرفی می‌شود:
هتل کوثر نجف
هتلی 5 ستاره با 236 واحد اقامتی که تنها 350 متر (4 دقیقه پیاده‌روی) با حرم حضرت علی (ع) فاصله دارد. امکانات شامل اینترنت رایگان، رستوران و کافی‌شاپ است.
هتل اوروک نجف
این هتل لوکس در فاصله 500 متری حرم (6 دقیقه پیاده‌روی) قرار دارد و به‌دلیل قیمت مناسب و کیفیت خدمات، انتخاب محبوبی برای زائران تورهای کربلا است.
هتل برج المولی نجف
تنها 250 متر با حرم امام علی (ع) فاصله دارد و امکانات لوکس مانند رستوران با منوی بوفه و اتاق‌های مدرن را ارائه می‌دهد.
هتل قصرالدر نجف
یکی از نزدیک‌ترین هتل‌ها به حرم با فاصله 150 متر است. این هتل دارای اتاق‌های لوکس، رستوران‌های بین‌المللی و نمایی زیبا به حرم از طبقه هفتم است.
هتل المحاسن نجف
با فاصله 550 متر (8 دقیقه پیاده‌روی) از حرم، این هتل نوساز امکانات مناسبی را برای اقامتی راحت فراهم می‌کند.
هتل کراون پلاس نجف
این هتل 5 ستاره با طراحی زیبا، تنها 300 متر با حرم فاصله دارد و به‌دلیل معماری جذاب خود شناخته می‌شود.
هتل یاقوت نجف
در فاصله 700 متری حرم امام علی (10 دقیقه پیاده‌روی) قرار گرفته است و با قیمت مناسب و امکانات خوب، گزینه‌ای اقتصادی محسوب می‌شود.
هتل ارض القداح نجف
یکی از پرطرفدارترین هتل‌های نجف با فاصله 600 متر از حرم که امکانات مناسبی برای زائران ارائه می‌دهد.
هتل قصرالعرب نجف
تنها 200 متر (6 دقیقه پیاده‌روی) تا حرم فاصله دارد و به‌دلیل قیمت مناسب و نزدیکی به مقام صافی صفا، انتخاب محبوبی برای زائران است.
هتل قصر الملوک نجف
این هتل با فاصله 700 متر (10 دقیقه پیاده‌روی) از حرم امیرالمومنین علی (ع)، با اتاق‌های متنوع و قیمت اقتصادی یکی از گزینه‌های مناسب برای اقامت است.
سؤالات متداول
فاصله حرم امام علی تا حرم امام حسین چقدر است؟
فاصله بین حرم امام علی (ع) در نجف و حرم امام حسین (ع) در کربلا حدود ۸۰ کیلومتر است. این مسیر با ۱۴۵۲ عمود (ستون) علامت‌گذاری شده است که فاصله هر عمود تقریباً ۵۰ متر است. زائران معمولاً این مسیر را در مدت ۳ روز پیاده‌روی طی می‌کنند.
کدام امام قبر امام علی را زیارت نکرده است؟
بر اساس منابع تاریخی امام رضا (ع) به دلیل اینکه در زمان زندگی خود امکان حضور در نجف را نداشتند، نتوانستند قبر امام علی (ع) را زیارت کنند.
کدام یک از انبیا در حرم امام علی دفن هستند؟
بر اساس روایات و منابع اسلامی، حضرت آدم (ع) و حضرت نوح (ع) در جوار قبر امام علی (ع) در نجف دفن شده‌اند. در زیارت‌نامه امام علی (ع) نیز به این موضوع اشاره شده است.
فاصله حرم امام علی تا عمود یک چند کیلومتر است؟
فاصله حرم امام علی (ع) تا عمود شماره ۱ در مسیر پیاده‌روی نجف به کربلا حدود ۱۰ کیلومتر است. این مسیر از حرم آغاز شده و پس از طی این فاصله، به عمود شماره ۱ می‌رسد که ابتدای مسیر پیاده‌روی به سمت کربلا محسوب می‌شود.
ثبت نام مضیف امام علی گونه است؟
برای ثبت‌نام و استفاده از مضیف (مهمان‌سرای) حرم امام علی (ع)، زائران می‌توانند به وب‌سایت رسمی حرم به آدرس https://imamali.net مراجعه کنند. در این وب‌سایت، بخش‌هایی برای ثبت‌نام و دریافت اطلاعات مربوط به مضیف وجود دارد. همچنین، زائران می‌توانند با مراجعه حضوری به دفاتر مربوطه در حرم، نسبت به ثبت‌نام و استفاده از خدمات مضیف اقدام کنند.
