کوفه شهری است که امام علی (ع) مرکز خلافت خود را در آن قرار داد؛ این شهر که از دیرباز منطقه‌ای ملتهب بوده و در تاریخ جهان اسلام نقش مهمی داشت، با گذشت زمان اهمیت خود را از لحاظ سیاسی از دست داد و کمرنگ‌‌تر شد. مسئله عجیبی که از خود کوفه عجیب‌تر است، قصر دارالاماره است که به هیچ‌کدام از اُمَرای خود وفا نکرد و تنها ویرانه‌ای از آن باقی‌مانده است. از این رو، در ادامه از مجله رسم زیارت، همراه ما باشید تا در این مطلب مشخص کنیم که دارالاماره کوفه کجاست و به معرفی مقام‌‌ها و شخصیت‌هایی در این قصر خلافت کردند، خواهیم پرداخت.
از اسرار مسجد کوفه، چه می‌دانید؟ خواندن مطلب زیر را از دست ندهید.
دارالاماره کوفه کجاست و توسط چه کسی ساخته شد؟
ساختمان دارالاماره کوفه قدیمی‌ترین بنای اسلامی که به‌دست سعدابن ابی وقاص پدر عمرابن سعد در سال ۱۷ ه.ق در هم‌جواری مسجد کوفه ساخته شد و به‌عنوان قصر حکومتی مورد استفاده قرار گرفت، در سال ۷۱ ه.ق به علت داستان‌ها و اتفاقاتی که در آن رخ داده بود توسط عبدالملک مروان تخریب شد. کسانی که به کشور عراق، شهر کوفه سفر می‌کنند هنگامی که به مسجد کوفه می‌روند، خرابه‌هایی در کنار این مسجد مشاهده می‌کنند که در‌حال‌حاضر پایه‌ها و برخی دیواره‌های آن باقی‌مانده است.
شهادت مسلم ابن عقیل در دارلاماره کوفه
مسلم پسر عموی امام حسن و امام حسین (ع) و یکی از یاران با وفای او، در ادامه دعوت کوفیان از امام حسین (ع) به‌عنوان فرستاده آن حضرت برای گرفتن بیعت راهی کوفه شدند. ایشان از مردم بیعت گرفته و در برابر عبیدالله قیام کرد؛ اما با عهد شکنی کوفیان روبرو شده و در راه بازگشت توسط لشکریان عبیدالله دستگیر شدند و در روز عرفه سال 60 ه.ق به دستور ابن زیاد از بالای ساختمان دارلاماره کوفه به پایین انداخته و و به شهادت رسیدند. مرقد مسلم ابن عقیل در کنار مسجد کوفه است که در حال حاضر برای آن حضرت مرقد احداث گردیده و به مسجد کوفه متصل شده است. همچنین پس از شهادت امام حسین، سر بریده آن حضرت و یاران با وفای ایشان در دارالاماره به نمایش گذاشته شد و گفتگوی حضرت زینب و امام سجاد در این مکان رخ داد.
واقعه خونین در دارالاماره کوفه
از خونین‌ترین واقعه که در دارالاماره کوفه اتفاق افتاد محاصره ی مختار توسط مصعب ابن زبیر بود که با اینکه مختار به لشکریان خود هشدار داد که عقب‌نشینی نکنند، لشکریان مختار به فرمانده خود اعتماد نکردند و سلاح بر زمین گذاشتند؛ اما روز بعد از تسلیم 7 هزار نفر به دستور مصعب همچون گوسفندانی، گردن زده شدند.
دربارهٔ مختار چه می‌دانید؟ آیا می‌دانید قبر مختار در کوفه دفن شده است؟ در مطلب زیر دراین‌باره، بیشتر بخوانید.
تخریب دارالاماره کوفه
برای تخریب دارالاماره چنین نقل شده است که پس از شکست مصعب ابن زبیر توسط عبدالملک مروان، سر مصعب را بر تختی روبروی مصعب گذاشتند. مردی به عبدالملک مروان گفت: ای امیر مومنان چندی پیش من و عبیدالله ابن زیاد در این مجلس حضور داشتیم؛ در‌حالی‌که سر امام حسین مقابل ابن زیاد بود؛ دیری نپایید که من و مختار مختار نشسته بودیم؛ در‌حالی‌که سر عبیدلله ابن زیاد در مقابل مختار بود؛ چندی بعد منو مصعب ابن زیبر در این مجلس نشسته بودیم. در‌حالی‌که سر مختار در مقابل مصعب بود و اکنون من با امیر مومنان نشستم و سر مصعب در مقابل امیر مومنان است و من از شر این مجلس به امیر مومنان پناه می‌برم. پس از سخنرانی آن مرد عبیدالله دستور تخریب دارالاماره کوفه را در سال 71 ه.ق داد.
شیخ بهایی درباره گفتگوی مرد با عبدالملک مروان چنین مینویسد:
نادره مردی ز عرب هوشمند؛ گفت به عبدالملک از روی پند
زیر همین گنبد و این بارگاه؛ روی همین مسند و این تکیه‌گاه
بودم و دیدم بَر ابن زیاد؛ آه! چه دیدم که دو چشمم مباد
تازه سری چون سپر آسمان؛ طلعت خورشید ز رویش نهان
سر که هزارش سرو افسر فدا؛ صاحب دستار رسول خدا
بود سر شاه شهیدان حسین؛ سبط نبی، فاطمه را نور عین
بعد ز چندی سر آن خیره‌سر؛ بُد بَر مختار به روی سپر
بعد که مصعب سر و سردار شد؛ دستخوش او سرِ مختار شد
این سر مصعب به مجازات کار؛ تا چه کند با تو دگر روزگار!
آه که یک دیده بیدار نیست؛ هیچ کس از درد، خبردار نیست
نُه فلک از گردش خود، سیر شد؛ نَه خم این طاق، سرازیر شد
مات همینم که درین بند و بست؛ این چه طلسمی است که نتوان شکست
بنای دارالاماره کوفه
این قصر دارای چهار دیوار هر کدام به طول ۱۷۰ متر با ارتفاع ۱۴ متر بوده که هر دیوار از ضلع خارجی به شش نیم‌دایره شکل تقسیم گردیده است. فاصله هر برج بین ۲۴ متر و ارتفاع آن‌ها حدود ۲۰ متر بوده است؛ مهندسی و استحکام دیواره‌های این برج به گونه‌ای بوده که آن را از هجوم خارجی مصون بدارد. این بنای عبرت‌آموز تاریخی، از شهرت زیادی برخوردار نیست و هر ساله زائرانی که داستان تاریخی این قصر را مطالعه‌ای کرد‌ه‌اند از آن دیدن می‌کنند.
